Tομέας Γλωσσολογίας & Διδακτικής

O Τομέας Γλωσσολογίας και Διδακτικής αναπτύσσει εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο που εγγράφεται στα πεδία της Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, ιδιαίτερα της Διδακτικής της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας. Σκοπός του Τομέα είναι η θεωρητική και πρακτική κατάρτιση των φοιτητριών και των φοιτητών – μελλοντικών καθηγητών γαλλικής γλώσσας – σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές προδιαγραφές και η διαμόρφωση επιστημόνων με πολυπολιτισμική/πολύγλωσση συνείδηση/προσωπικότητα.

Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα των μελών του Τομέα εστιάζονται στις επιστημονικές περιοχές της θεωρητικής και εφαρμοσμένης γλωσσολογίας, της διδακτικής των γλωσσών-πολιτισμών, της μεθοδολογίας, της κοινωνιογλωσσολογίας, της σημασιολογίας, της λεξικολογίας-λεξικογραφίας και της πραγματολογίας. Το έργο του Τομέα υποστηρίζεται από το Εργαστήριο Διδακτικής των Γλωσσών, το οποίο ιδρύθηκε το 1990 (ΠΔ 45/31.1.1990 - ΦΕΚ 16/13-2-1990 τ. Α΄.) και έχει ως στόχο την κατάρτιση των προ και μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος στη χρήση των τεχνολογιών και των γλωσσικών εφαρμογών, καθώς και την προώθηση της έρευνας στο πεδίο των πολυμεσικών γλωσσικών εφαρμογών.

Επίσης, μέλη του Τομέα και του ΕΔΓ υποστηρίζουν το ερευνητικό πρόγραμμα «Διαφοροποιημένα, διαβαθμισμένα και προσαρμοστικά όργανα μέτρησης Γαλλικής» για το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας (ΚΠΓ) και την ετοιμασία θεμάτων εξετάσεων Γαλλικής Γλώσσας για το ίδιο πιστοποιητικό.

Επιπλέον, ο Τομέας οργανώνει και προσφέρει στους φοιτητές του Τμήματος το Πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης (ΠΠΑ) το οποίο υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δία Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Οι φοιτητές εργάζονται για διάστημα δύο (2) μηνών ως αμειβόμενοι ασκούμενοι καθηγητές σε επιλεγμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Παράλληλα, ο Τομέας Γλωσσολογίας και Διδακτικής συμμετέχει στο αναμορφωμένο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα, Διδακτορικό Δίπλωμα) του Τμήματος προσφέροντας την ειδίκευση: «Διδακτική των Γλωσσών και Γλωσσική Επικοινωνία» με αντικείμενο την ανάπτυξη της έρευνας στο επιστημονικό πεδίο της Διδακτικής των Γλωσσών και της Γλωσσικής Επικοινωνίας.

Για πληροφορίες σχετικά με τα μαθήματα που προσφέρει ο Τομέας, συμβουλευτείτε τον «Οδηγό Σπουδών».

Τομέας Λογοτεχνίας

Ο Τομέας Γαλλικής Λογοτεχνίας, από το 1982 που ιδρύθηκε, προσφέρει μαθήματα Γαλλικής Λογοτεχνίας, Γαλλικού Πολιτισμού, Λογοτεχνικής και Πολιτισμικής θεωρίας  και Συγκριτικής Γραμματολογίας σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Η καθηγήτρια κ. Ζωή Σαμαρά, ως πρώτη διευθύντρια του Τομέα, οργάνωσε τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές του,  εισάγοντας μαθήματα θεωρίας της λογοτεχνίας και του θεάτρου. Στην πορεία, ο Τομέας στελεχώθηκε με νέους αξιόλογους επιστήμονες, που ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις ενός εμπλουτισμένου προγράμματος σπουδών. Σήμερα απαρτίζεται από επτά διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ και δύο Ε.ΔΙ.Π.

Από το 1993, ο Τομέας οργάνωσε και λειτουργεί Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Γαλλική Λογοτεχνία που οδηγεί σε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Σπουδών και Διδακτορικό Δίπλωμα. Στο πλαίσιο αυτό, σήμερα συμμετέχει στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα, Διδακτορικό Δίπλωμα) του Τμήματος «Γλωσσικές, Λογοτεχνικές και Διαπολιτισμικές Σπουδές στο Γαλλόφωνο και Ευρωπαϊκό χώρο» στην ειδίκευση: «Μεταφρασεολογία- Μετάφραση Λογοτεχνίας και Επιστημών του Ανθρώπου». Συμμετέχει, επίσης, στο Διακρατικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Erasmus-Mundus Joint Master Degree «Ευρωπαϊκοί Πολιτισμοί και Λογοτεχνίες»-CLE (Cultures Littéraires Européennes) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Alma Mater Studiorum της Μπολόνια (Ιταλία), Haute-Alsace της Mulhouse (Γαλλία), του Στρασβούργου (Γαλλία) το Cheikh Anta Diop de Dakar (Σενεγάλη), το Russian State University for the Humanities της Μόσχας (Ρωσία) και το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας (Πορτογαλία)

Λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες ακαδημαϊκές απαιτήσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Τομέας λογοτεχνίας προσπαθεί να διασφαλίσει στους φοιτητές του μια υψηλού επιπέδου γνώση και γλωσσική κατάρτιση επιδιώκοντας την ανάδειξη των δεξιοτήτων τους. Για το σκοπό αυτό οι στόχοι που θέτει είναι οι εξής:

  • Θεωρητική και πρακτική κατάρτιση των φοιτητών, καθώς και προώθηση της έρευνας στα πεδία της Γαλλικής και Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας, της Θεωρίας της Λογοτεχνίας, του Θεάτρου και της θεατρολογίας, του Γαλλικού και Ευρωπαϊκού πολιτισμού και της Συγκριτικής Γραμματολογίας.
  • Με το διευρυμένο πεδίο γνώσεων που προσφέρει, ο Τομέας αποβλέπει στην καλλιέργεια του πνεύματος, στην απόκτηση παιδείας, στην ανάπτυξη επιστημονικής και κριτικής σκέψης και στη διαμόρφωση Ευρωπαϊκής συνείδησης.

Ο Τομέας Γαλλικής Λογοτεχνίας διαθέτει μια πολύ σημαντική Βιβλιοθήκη, που συγκεντρώνει πάνω από 12.000 τόμους βιβλίων και λειτουργεί στο ισόγειο του Παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής, στην αίθουσα 106.

Οι εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες του Τομέα Λογοτεχνίας (οργάνωση ημερίδων και συνεδρίων) συμπλέκονται και αλληλοσυμπληρώνονται με εκείνες του Εργαστηρίου Συγκριτικής Γραμματολογίας του Τμήματος, το οποίο στεγάζεται στο ισόγειο της νέας πτέρυγας της Φιλοσοφικής Σχολής (γρ. 5) (Για τις δραστηριότητες του Εργαστηρίου Συγκριτικής Γραμματολογίας βλ. τον σχετικό σύνδεσμο).

Επιπλέον, στις δραστηριότητες του Τομέα Λογοτεχνίας περιλαμβάνεται η έκδοση, σε συνεργασία με τους άλλους δυο Τομείς, του ετήσιου επιστημονικού περιοδικού Συν-Θέσεις/Syn-Thèses, καθώς και η συνεργασία με επιστημονικούς, πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς, με στόχο την προώθηση της γαλλικού πολιτισμού και της γαλλοφωνίας γενικότερα.

Ενδεικτικά ο Τομέας έχει συμμετάσχει σε:

  • Συμμετοχή στην οργανωτική επιτροπή του 8ου Πανελληνίου Συνεδρίου του Συλλόγου καθηγητών γαλλικής που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη 26-28 Σεπτεμβρίου 2013
  • Επιστημονική υποστήριξη  και συμμετοχή του  Τομέα Λογοτεχνίας στην ημερίδα για την Γαλλοφωνία «Από τη μια γλώσσα στην άλλη» που διοργάνωσε η Ελληνογαλλική Σχολή Καλαμαρί (8 Μαρτίου 2013).
  • Παρουσίαση θεατρικού αναλογίου βασισμένο σε αποσπάσματα του διηγήματος του Μωπασσάν, Το σπίτι Τελλιέ (Φεβρουάριος 2011) σε συνεργασία με το Τελλόγλειο Ίδρυμα  με αφορμή την έκθεση του Τουλούζ Λωτρέκ.
  • Ειδική εκδήλωση  που οργάνωσε η Δημοτική Βιβλιοθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης προς τιμήν της συγγραφέως Μαρίας Λαμπαδαρίδου-Πόθου, (10 Μαΐου 2010).
  • Εκδήλωση αφιερωμένη στον Πικάσο «Ζωντανεύοντας τα λόγια του... Λόγια για τον Πικάσο» που έγινε το 2008 στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, σε συνεργασία με το Τμήμα Θεάτρου του Α.Π.Θ. και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης.
  • Σεμινάρια επιμόρφωσης καθηγητών γαλλικής γλώσσας Δ/βάθμιας εκπαίδευσης από μέλη ΔΕΠ του Τομέα Λογοτεχνίας
  • Συνεχείς βιβλιοπαρουσιάσεις σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και τα βιβλιοπωλεία της πόλης
  • Κριτικές επιτροπές λογοτεχνικών διαγωνισμών (Goncourt)

Για πληροφορίες σχετικά με τα μαθήματα που προσφέρει ο Τομέας, συμβουλευτείτε τον «Οδηγό Σπουδών».

Τομέας Μετάφρασης & Μεταφρασεολογίας

Ο Τομέας Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ιδρύθηκε το 1993, προκειμένου να θεραπεύσει διδακτικά και ερευνητικά το ραγδαία αναπτυσσόμενο γνωστικό αντικείμενο της Θεωρίας και της Πρακτικής της Μετάφρασης. Η ίδρυση του Τομέα Μετάφρασης κρίθηκε απαραίτητη, με δεδομένη όχι μόνο την ανάπτυξη της μετάφρασης και της σπουδής της σε διεθνές επίπεδο αλλά και την αυξανόμενη ζήτηση για καταρτισμένους μεταφραστές στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Το πρόγραμμα σπουδών του τομέα άρχισε να προσφέρεται κατά το ακαδημαϊκό έτος 1997-98.

Οι βασικοί εκπαιδευτικοί και ερευνητικοί στόχοι του Τομέα είναι οι ακόλουθοι:

  • η θεωρητική και πρακτική κατάρτιση των φοιτητών-τριών του Τμήματος στη μετάφραση,
  • η προώθηση της έρευνας και της θεωρητικής σκέψης στους τομείς της μεταφρασεολογίας, της διαπολιτισμικής μεσολάβησης, της αυτόματης επεξεργασίας γλωσσών και της υπολογιστικής γλωσσολογίας στη σχέση τους με τη μεταφραστική τεχνολογία,
  • η σύνδεση των φοιτητών-τριών μετάφρασης του Τμήματος με την αγορά εργασίας και αντίστροφα η ενημέρωση των επαγγελματιών μεταφραστών για τις εξελίξεις αιχμής στον χώρο και, ενδεχομένως, η επιμόρφωσή τους.

Σήμερα, ο Τομέας Μετάφρασης απαρτίζεται από 4 μέλη ΔΕΠ αποκλειστικής απασχόλησης, 1 μέλος ΔΕΠ μερικής απασχόλησης και 2 μέλη ΕΔΙΠ.

Προπτυχιακές Σπουδές

Τα προσφερόμενα από τον Τομέα μαθήματα αφορούν:

  • τις διάφορες εκφάνσεις της διαγλωσσικής μεταφραστικής πρακτικής (γενική, ειδική, επιστημονική, λογοτεχνική, οπτικοακουστική μετάφραση, επιχώρια προσαρμογή),
  • τη διασημειωτική μετάφραση,
  • τα μεταφραστικά εργαλεία,
  • τη διεπιστημονική, θεωρητική προσέγγιση του μεταφραστικού φαινομένου.

και επιδιώκουν την ανάπτυξη :

  • των δεξιοτήτων κατανόησης και γραφής των φοιτητών-τριών στην ελληνική και τη γαλλική γλώσσα, οι οποίες αποτελούν προαπαιτούμενο της μετάφρασης
  • των δεξιοτήτων χρήσης και αξιολόγησης ηλεκτρονικών και έντυπων πηγών και διαχείρισης της πληροφορίας
  • τη συνειδητοποίηση της λειτουργίας της γλώσσας ως συστήματος, ειδικά στη μεταφραστική πρακτική που ορίζεται ως επαφή συστημάτων.
  • των διαπολιτισμικών δεξιοτήτων των φοιτητών-τριών, με έμφαση στη συνειδητοποίηση της πολιτισμικής διάστασης της μετάφρασης
  • του σεβασμού της ετερότητας και της συνειδητής προαγωγής της

Μεταπτυχιακές Σπουδές

Από το 2004, ο Τομέας Μετάφρασης συμμετέχει ενεργά στην κατεύθυνση μετάφρασης του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Μετάφρασης και Διερμηνεία» της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Επίσης, από το 2011 ο Τομέας Μετάφρασης συμμετέχει στο αναμορφωμένο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος, προσφέροντας ειδίκευση στη μετάφραση και στη μεταφρασεολογία, η οποία σήμερα φέρει τον τίτλο «Μεταφρασεολογία-Μετάφραση Λογοτεχνίας και Επιστημών του Ανθρώπου». Οι γλώσσες που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα είναι η ελληνική, η γαλλική και η αγγλική. Η ειδίκευση συμμετέχει στο δίκτυο εκπαίδευσης στη λογοτεχνική μετάφραση Petra-e, με εκπρόσωπο την Τ. Δημητρούλια.

Για πληροφορίες σχετικά με τα μαθήματα που προσφέρει ο Τομέας, συμβουλευτείτε τον «Οδηγό Σπουδών».

Ειδικότερα για τα μαθήματα που ο Τομέας προσφέρει σε φοιτητές-ήτριες Erasmus, συμβουλευτείτε τον σχετικό κατάλογο

Για πληροφορίες σχετικά με την ερευνητική δραστηριότητα του Τομέα, επισκεφτείτε την ενότητα «Έρευνα» της ιστοσελίδας και ειδικότερα τις ενότητες «Ερευνητικά προγράμματα» και «Συνέδρια/Ημερίδες», όπως και τα βιογραφικά των μελών του Τομέα.

Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας

Το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας (Κ.Π.Γ.) στοχεύει στην ανάπτυξη και τη λειτουργία ενός ελληνικού συστήματος πιστοποίησης της γλωσσομάθειας, αντίστοιχου με τα συστήματα πιστοποίησης που προσφέρονται στην ελληνική εκπαιδευτική αγορά από ξένους φορείς. Στοχεύει στην πιστοποίηση διαφορετικών επιπέδων «γνώσης» μιας ξένης γλώσσας, σύμφωνα με την κλίμακα του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες (Κ.Ε.Π.Α.) του Συμβουλίου της Ευρώπης, δηλαδή εξετάζει τον βαθμό ικανότητας ενός ατόμου να κατανοεί και να παράγει γραπτό και προφορικό λόγο της γλώσσας αυτής. Οι εξετάσεις για το Κ.Π.Γ. ελέγχουν και αξιολογούν τη γνώση 6 ξένων γλωσσών (αγγλικής, γαλλικής, γερμανικής, ιταλικής, ισπανικής και τουρκικής) από Έλληνες χρήστες. Για τον λόγο αυτόν, λαμβάνονται υπόψη οι κοινωνικές συνθήκες χρήσης της γλώσσας και ελέγχονται οι επικοινωνιακές ικανότητες διαμεσολάβησης από την ελληνική στην ξένη γλώσσα, σε αντίθεση με άλλα συστήματα αξιολόγησης, τα οποία σχεδιάζουν τις εξετάσεις τους σε μία μόνο ξένη γλώσσα, ανεξάρτητα από τους χρήστες και το περιβάλλον χρήσης της.

Από το 2003, το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας υποστηρίζει το σύστημα πιστοποίησης για την απόκτηση του Κ.Π.Γ. για τη γαλλική γλώσσα.

Αντικείμενο του έργου είναι η ανάπτυξη κριτηρίων και ο ορισμός γλωσσικών και πραγματολογικών δεικτών γλωσσομάθειας, ο καθορισμός των επιπέδων σύμφωνα με την κλίμακα του Κ.Ε.Π.Α., ο καθορισμός των προδιαγραφών της εξέτασης, η τυπολογία των δοκιμασιών, η εκπόνηση των οργάνων μέτρησης γλωσσομάθειας των εξετάσεων του Κ.Π.Γ. για τη γαλλική γλώσσα, η επιμόρφωση των αξιολογητών και των βαθμολογητών, τα ενημερωτικά σεμινάρια των καθηγητών Γαλλικής σε διάφορες πόλεις της επικράτειας.

Το ΚΠΓ, ως σύστημα αξιόπιστο, έγκυρο και αδιάβλητο, περιλαμβάνεται στους συνεισφέροντες φορείς, οι οποίοι εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο της Ευρώπης, στην πιστοποίηση της γλωσσομάθειας.

Ιστότοπος:

https://www.coe.int/fr/web/common-european-framework-reference-languages/institutions